ABC tworzenia kremów w domu

Czym jest krem?
Każdy krem jest emulsją (o emulsjach przeczytasz więcej w pierwszym poście z serii PODSTAWY TWORZENIA KOSMETYKÓW). W odróżnieniu od najprostszej emulsji, najczęściej składa się z trzech faz.


Fazy kremu
Faza A – faza tłuszczowa. W jej skład wchodzą wszystkie używane do produkcji kremu oleje lub masła, emolienty, większość emulgatorów i substancje aktywne lipofilowe (rozpuszczalne w tłuszczach) czyli niektóre kwasy,  i witaminy, które można lub nawet trzeba podgrzać przed przystąpieniem do produkcji kremu.

Faza B – faza wodna. Składa się z wody, hydrolatu lub naparu ziołowego i substancji aktywnych rozpuszczalnych w wodzie (ekstraktów roślinnych, humektantów, witamin i/lub kwasów), które można podgrzewać.

Faza C – faza dodatków. W jej skład wchodzą substancje aktywne, które tracą swoje właściwości w wyniku podgrzewania. Substancje fazy C dodaje się do kremu w momencie, kiedy emulsja jest już gotowa i przestudzona.

Jak zrobić krem?
Najtrwalsze pod względem trwałości emulsji (czyi takie, które się nie rozwarstwiają) kremy w warunkach domowy można osiągnąć metodą na ciepło (emulsja O/W). Aby zrobić krem zgodnie z tą metodą:

  1. Umieść wszystkie składniki fazy A w jednej zlewce (mniejszej)
  2. Umieść wszystkie składniki fazy B w drugiej zlewce (większej)
  3. Umieść obie zlewki w kąpieli parowej i podgrzewaj je do czasu, aż wszystkie składniki wymagające rozpuszczenia (np. emulgator) będą całkowicie rozpuszczone
  4. Wyjmuj zlewki z garnka i niezwłocznie wlej zawartość zlewki z fazą A (mniejszej) do zlewki z fazą B (większej) i zacznij mieszać.
  5. Mieszaj emulsję, do czasu aż zgęstniej, zwiększy swoją objętość i ostygnie. Im dłużej będziesz mieszać, tym trwalsza będzie emulsja. Uzbrój się w cierpliwość, to potrwa kilka minut.
  6. Do gotowej, wystudzonej emulsji dodaj wybrane składniki fazy C i ponownie wymieszaj
  7. Przełóż gotowy krem do zdezynfekowanego pojemniczka, najlepiej szklanego (wielorazowego) z dozowniekim typu airless.

Jak wybrać odpowiedni emulgator?
Przed wyborem emulgatora trzeba określić:

  • w której fazie kremu należy go rozpuścić
  • jaką konsystencję ma mieć krem (do półpłynnych lotionów wybieramy płynny emulgator np. SLP, do gęstych kremów, emulgator w postaci granulek, który należy rozpuścić w fazie tłuszczowej, np. GMS)
  • czy można go stosować na zimno (SLP, GSC) czy tylko na ciepło (MGS, GMS)
  • w jakim zakresie pH jest stabilny, np. do kremów z kwasami AHA czy PHA, które mają niskie pH najlepszy będzie MGS)
  • czy wymaga wsparcia emulgatora pomocniczego (np. alkoholu cetylowego)
  • ile wynosi jego HLB



HLB – równowaga wodno-lipidowa
 

Liczba HLB określa równowagę między częścią hydrofilową i lipofilową emulgatora. Mieści się w zakresie od 0 do 20. Wartość 0 oznacza związek składający się tylko z grup hydrofilowych i rozpuszcza się tylko w tłuszczu. Wartość 20 oznacza, że substancja całkowicie składa się z części hydrofilowej i rozpuszcza się  w wodzie.

Aby uzyskać stabilną emulsję, należy tak dobrać składniki fazy tłuszczowej (wszystkich olejów, maseł i emulgatora) tak, aby osiągnęła HLB =15. HLB obliczamy na podstawie wartości HLB poszczególnych składników fazy tłuszczowej i ich procentowego udziału w składzie fazy A.


Przykład:
Załóżmy, że robimy krem, którego faza tłuszczowa (A) stanowi 20% całej receptury. W skład fazy A wchodzi:
20% skwalanu z oliwy z oliwek (4% całego kremu) – HLB 11
20% oleju słonecznikowy (4% całego kremu) – HLB 7
20% oleju z pachnotki (4% całego kremu) – HLB 8
20% oleju jojoba (4% całego kremu) – HLB 6
20% emulgatora GSC (4% całego kremu) – HLB 3-4
HLB fazy A = 0,2*11 + 0,2*7 + 0,2*8 + 0,2*6 + 0,2*3 = 2,2+1,4+1,6+1,2+0,6 = 7
Aby otrzymać idealną emulsję, należałoby wymienić jeden ze składników na koemulgator o wyższym HLB, np. alkohol cetylowy (HLB=15). Można też pogodzić się z tym, że kosztem stabilności emulsji uzyskujemy lżejszą konsystencję.

Akcesoria przydatne przy robieniu kremu

  • mieszadło (ręczny spieniacz do mleka ze zdjętą sprężynką, np. taki)
  • waga jubilerska (z dokładnością przynajmniej do 0,01 grama)
  • miarki mililitrowe
  • dwie szklane zlewki
Za kilka dni na blogu pojawi się receptura na lekki krem dla cery tłustej i trądzikowej, idealna okazja, by przećwiczyć zdobytą dziś wiedzę w praktyce. Stay tuned!

11 komentarzy

  1. Joanna | Organiczni Reply

    Bardzo cenny wpis! Do tej pory robiłam kremy do ciała na wyczucie. Teraz, jeśli się zdecyduję, skorzystam z Twoich rad.

    • Zielona wśród ludzi Reply

      Ja robię na oko wszystko inne poza kremami😀

  2. stylowoizdrowo Reply

    Kupiłam książkę z przepisami na domowe kosmetyki i nic jeszcze z niej nie przygotowałam 😀

  3. Super wpis! Uwielbiam takie typowo merytoryczno-naukowe informacje.
    Możesz podać źródło informacji o HLB? Jakaś książka? Strona internetowa?
    pozdrawiam

    • Zielona wśród ludzi Reply

      Pytasz o wartości konkretnych substancji?

    • Nie, tego trochę w internecie jest, bardziej o sposób wyliczania HLB do konkretnego przepisu.

    • Zielona wśród ludzi Reply

      Szperałam na stronach sklepów z półproduktami kosmetycznymi i na blogach (polskich i zagranicznych).

  4. Wartość 0 oznacza związek składający się tylko z grup hydrofilowych i rozpuszcza się tylko w tłuszczu. Wartość 20 oznacza, że substancja całkowicie składa się z części hydrofilowej i rozpuszcza się w wodzie.

    Czy tu przypadkiem nie wystąpił błąd? Rozpuszczalne w tłuszczach nie powinny być grupy lipofilowe?

  5. Anonimowy Reply

    Interesujący wpis, gdzie mogę dostac butelkę szklaną typu airless? Pozdrawiam

    • Zielona wśród ludzi Reply

      W sklepach internetowych z półproduktami kosmetycznymi.

Write A Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.